Huis van Opsluiting en Tuchtiging

De geschiedenis van het Huis van Opsluiting en Tuchtiging was verbonden met het hoofdgebouw van het voormalige blokhuis of kasteel der stad. Het werd in 1661 gebouwd, het brandde op 12 november 1754 bijna geheel af, waarna het veel sterker en veiliger is opgebouwd. Deze gevangenis heeft een zeer ruime binnenplaats en wordt door het tijdelijk garnizoen bewaakt. Zij heeft thans eene uitmuntende inrichting en bestuur.  

Ook het fabricaat in deze gevangenis, waar 600 à 700 mannen en jongens zijn opgesloten, is uitmuntend. De voortreffelijke inrichting en orde en de doelmatigheid der ingevoerde classificatie (in vier klassen) onder de gevangenen zijn de voorwerpen van den lof der vreemdelingen. 

Voor het huis van opsluiting en tuchtiging te Leeuwarden worden alleen de hoogstnoodzakelijke kosten van onderhoud uitgetrokken. Mag men daaruit afleiden, dat het plan om deze inrichting naar Medemblik over te brengen nog niet door de Regering is opgegeven? Er wordt echter in de bij de begroting overgelegde bescheiden niet meer van gesproken. 

Stand der bevolking van de gevangenis in 1850

A. Strafgevangenis Leeuwarden criminele mannen

    Capaciteit 1000 - sterkte op 31 dec 1850 - 780 mannen

B. Burgerlijke en militaire Huizen van Verzekering

   Capaciteit 200 - sterkte op 31 dec 1850 - 74 mannen - 19 vrouwen -

Minderjarigen:

• 8 tussen 10 en 13 jaar
• 28 tussen 13 en 16 jaar
• 18 tussen 16 en 18 jaar
• 30 tussen 18 en 20 jaar

Terwijl te Leeuwarden in 1858 een nieuwe vleugel aan het gesticht werd gebouwd, waarvan in 1861 vier zalen met 60, later vier grotere met 212 alcoven in dienst zijn gesteld.

Leeuwarden: Apart gedeelte van het Huis van Opsluiting en tuchtiging voor de veroordeelde minderjarigen vóór 1840, na 1836